Słowa kluczowe
archaizmy
dialog filmowy
język artystyczny
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł poświęcony jest formom i funkcjom stylizacji językowej w dialogu filmowym. Przeanalizowane zostały pierwsze odcinki trzech klasycznych polskich seriali historycznych: Królewskich snów, Królowej Bony i Czarnych chmur. Autor opisuje gramatyczne, semantyczne i pragmatyczne wykładniki stylizacji historycznej. Okazuje się, że zabiegi stosowane przez twórców filmowych są bardzo podobne. Twórcy seriali wykorzystali literacki stereotyp staropolszczyzny. Jego podstawowymi elementami są archaizmy rzeczowe, konwencjonalne archaizmy stylistyczne, słownictwo książkowe i staropolskie tytuły grzecznościowe. Autor uważa, że znaczny wpływ na kształt językowy dialogów ma specyfika medium audiowizualnego.
Bibliografia
Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H. 1986: Kultura języka polskiego. Zagadnienia poprawności gramatycznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S. 2006: Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 1991: Archaizacja w XX-wiecznej polskiej powieści historycznej o średniowieczu, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, red. W. Gruszczyński (online: http://sxvii.pl).
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1974: Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kresa M. 2014a: Gwara w filmie i serialu fabularnym — perspektywy badawcze, Prace Filologiczne, t. 65, s. 241–257.
Zobacz w Google Scholar
Kresa M. 2014b: Janosik — gwara na szklanym ekranie, Poradnik Językowy, z. 9, s. 22–41.
Zobacz w Google Scholar
Kresa M. 2014c: Stylizacja gwarowa w serialu Blondynka w reż. Macieja Gronowskiego, [w:] Badania dialektologiczne. Stan, perspektywy, metodologia, red. K. Sikora, M. Rak, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 331–344.
Zobacz w Google Scholar
Lubelski T., Zarębski K.J. (red.) 2007: Historia kina polskiego, Fundacja Kino, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar
Skubalanka T. 1984: Henryk Sienkiewicz. Nowe oblicze powieści historycznej, [w:] taż: Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 344–372.
Zobacz w Google Scholar
Słodowski J. (red.) 1997: Leksykon polskich filmów fabularnych, Wiedza i Życie, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa (t. 1–34), K. Mrowcewicz (t. 35–36), t. 1–22, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1994, t. 23–36, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 1995–2012 (online: http://www.spxvi.edu.pl).
Zobacz w Google Scholar
Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–9, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków, t. 10–11, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1953–2002.
Zobacz w Google Scholar
Śliwiński W. 1984: Szyk wyrazów w zdaniu pojedynczym dzisiejszej polszczyzny pisanej. Opis prawidłowości, nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: www.wsjp.pl, dostęp: 15 czerwca 2015).
Zobacz w Google Scholar
Wilkoń A. 1999: Problemy stylizacji językowej w literaturze, [w:] A. Wilkoń, Język artystyczny. Studia i szkice, Wydawnictwo Śląsk, Katowice, s. 91–114.
Zobacz w Google Scholar